Phiên họp giả định ” Quốc hội trẻ em” lần thứ I – năm 2023 thảo luận về vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và phòng, chống tai nạn thương tích, bạo lực, xâm hại trẻ em
Sáng 10/9, trong khuôn khổ Chương trình Phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em” lần thứ I – năm 2023, Phiên họp giả định toàn thể diễn ra tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội thảo luận về vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và phòng, chống tai nạn thương tích, bạo lực, xâm hại trẻ em. Chủ tịch “Quốc hội trẻ em” Đặng Cát Tiên chủ trì Phiên họp giả định.
Tham dự Phiên họp giả định có: Phó Chủ tịch thường trực “Quốc hội trẻ em” Lê Quang Vinh; các đồng chí Phó Chủ tịch “Quốc hội trẻ em”: Đàm Hà My; Kiều Quang Huy; Nguyễn Thế Mạnh; các đồng chí Ủy viên Ủy ban Thường vụ “Quốc hội trẻ em”; các đồng chí Trưởng đoàn, phó trưởng đoàn; các vị đại biểu Quốc hội thuộc 63 đoàn đại biểu “Quốc hội trẻ em” các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Phát biểu khai mạc Phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em”, Chủ tịch “Quốc hội trẻ em” Đặng Cát Tiên cho biết, Phiên họp Quốc hội trẻ em lần thứ I năm 2023 diễn ra vào thời điểm trẻ em cả nước đang hân hoan, náo nức tựu trường, đón chào năm học mới 2023-2024. Phiên họp có ý nghĩa quan trọng thể hiện tinh thần trách nhiệm trong công tác chăm sóc, bảo vệ, giáo dục trẻ em.
Chủ tịch “Quốc hội trẻ em” giả định Đặng Cát Tiên nhấn mạnh, tại phiên họp toàn thể “Quốc hội trẻ em” sẽ tập trung thảo luận về các nội dung liên quan, thống nhất ban hành Nghị quyết về những vấn đề đang được trẻ em và toàn xã hội đặc biệt quan tâm, đó là “Bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng” và vấn đề “Phòng, chống tai nạn thương tích, bạo lực, xâm hại trẻ em”. Các nội dung quan trọng này đã được triển khai lấy ý kiến của cử tri trẻ em cả nước, các chuyên gia, nhà khoa học thông qua nhiều hình thức đa dạng, phong phú như Diễn đàn, kỳ họp hội đồng trẻ em các cấp, khảo sát bằng phiếu hỏi trực tuyến, trực tiếp…
Thảo luận tại phiên họp, đại biểu trẻ em Hoàng Trà My – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh nêu thực trạng, tình trạng tai nạn thương tích, bạo lực và xâm hại trẻ em đang có xu hướng gia tăng, trở thành một vấn đề gây bức xúc, lo lắng của toàn xã hội. Đặc biệt, hậu quả mà tình trạng bạo lực, xâm hại gây ra là vô cùng nghiêm trọng, trở thành một nỗi ám ảnh, để lại những tổn thương, nỗi đau đớn về thể chất lẫn tinh thần, gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của trẻ em .
Đưa ra giải pháp khắc phục thực trạng này, đại biểu trẻ em tỉnh Hà Tĩnh kiến nghị, các cơ quan chức năng tại địa phương cần quan tâm trang bị các biển báo về nguy cơ mất an toàn cho trẻ em ở các hồ bơi, các ngã ba, ngã tư tại các thôn xóm. Đồng thời, cơ quan chức năng, nhà trường cần đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức, kỹ năng về phòng tránh tại nạn thương tích, bạo lực, xâm hại thường xuyên hơn bằng hình thức phù hợp, hấp dẫn với trẻ em như kịch tương tác, tiểu phẩm, các trò chơi, các cuộc thi vẽ tranh cổ động…
Ngoài ra, đại biểu trẻ em Hoàng Trà My cũng đề nghị các nhà trường cần quan tâm đưa chương trình giáo dục giới tính vào nhà trường, tích hợp thường xuyên trong các môn học, thầy cô cởi mở hơn trong trao đổi với các em; hướng dẫn để trẻ em biết cách trình báo, tố cáo vụ việc tới các cơ quan, chức năng;…
Cùng quan điểm, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Chi – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh cho biết, nhà trường đóng vai trò vô cùng lớn trong giáo dục và đào tạo trẻ em. Vì vậy, đại biểu trẻ em đề nghị, nhà trường cần tăng cường các biện pháp thúc đẩy sự tham gia của học sinh, lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của học sinh thông qua các hoạt động của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh nhiều hơn, bằng các hình thức đa dạng như hộp thư “Điều em muốn nói”, câu lạc bộ quyền trẻ em, đội tuyên truyền măng non, các buổi đối thoại giữa thầy cô và học sinh, định kỳ khảo sát, lấy ý kiến của học sinh;…
Ngoài ra, đại biểu trẻ em Bùi Thị Quỳnh Chi cũng đề nghị, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng tư vấn học đường để học sinh được biết đến hơn và tìm đến chia sẻ. Phòng tư vấn cần lựa chọn người để trẻ có thể chia sẻ được, không ngại hay rụt rè. Đồng thời, phòng nên mở thường xuyên để các em có thể tiếp cận nhiều hơn, tránh tình trạng lúc có lúc không.
Liên quan đến vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, đại biểu trẻ em Ngô Kim Cương – Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh nhấn mạnh, ngày càng nhiều trẻ em bị xâm hại, bạo lực trên môi trường mạng và yêu cầu để trẻ em được tương tác lành mạnh, an toàn trên không gian mạng trở nên một vấn đề bức thiết.
Qua tiếp cử tri trẻ em tại địa phương, đại biểu trẻ em tỉnh Tây Ninh cho biết, gia đình, nhà trường, thầy cô giáo chưa chú trọng giáo dục, hướng dẫn về kỹ năng, kiến thức sử dụng mạng đúng cách cho trẻ em. Đôi khi tập hợp rất nhiều nội dung tuyên truyền trong một khoảng thời gian ngắn không đủ cho việc hướng dẫn, giảng giải về tất cả các chủ đề nên đa phần nội dung truyền tải không cụ thể, còn mang tính đại khái chung chung.
Thêm vào đó, trẻ em được tiếp xúc với mạng xã hội từ quá sớm, khi chưa có đủ kiến thức để tự bảo vệ bản thân trên môi trường mạng, từ đó chưa có cách để phòng, tránh, dễ bị lôi kéo để thực hiện các hành vi trái đạo đức, trái pháp luật. Hàng rào kỹ thuật phòng ngừa xâm hại cho trẻ em trên môi trường mạng thực sự chưa được quan tâm đúng mức; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, kiến thức, kỹ năng phòng, chống xâm hại trẻ em còn bị xem nhẹ.
Do đó, đại biểu trẻ em Ngô Kim Cương đề xuất, hơn ai hết, gia đình, đặc biệt cha mẹ chính là những “lá chắn” cho trẻ, nên cần chủ động tìm hiểu, ứng dụng các giải pháp về công nghệ số để kiểm soát thông tin cá nhân của trẻ, hướng dẫn cho trẻ em những kiến thức cơ bản như không ấn vào đường link lạ, biết cung cấp thông tin đúng cách, định hướng để giúp con em mình tương tác lành mạnh và an toàn trên môi trường mạng.
Đại biểu cũng đề xuất Bộ Giáo dục cần tăng thời lượng dạy và học môn tin học, ngoài những kiến thức về ứng dụng cơ bản như word, excel cần cho học sinh trang bị kỹ năng tiếp xúc với Internet an toàn. Môn học Giáo dục công dân cần có nội dung phòng chống xâm hại qua môi trường mạng.
Cho ý kiến về nội dung này, đại biểu trẻ em Nguyễn Ngọc Tường Vy – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai chỉ rõ, những nguy cơ rủi ro, mất an toàn đối với trẻ em khi sử dụng Internet được kế tới như: Bị đánh cắp tài khoản, thông tin; bị lộ thông tin cá nhân; bị lôi kéo tham gia vào các tệ nạn xã hội; những trường hợp thường xuyên trẻ em gặp phải đó là “Nói xấu nhau”, “Bạo lực ngôn từ”, “Bị hack nick Facebook, zalo…”.
Đại biểu trẻ em nhấn mạnh, việc trẻ bị bắt nạt trên mạng đôi khi để lại hậu quả nhiều hơn khi trẻ bị bắt nạt trong thực tế. Bởi lẽ, nếu bị bắt nạt ngoài đời, trẻ có thể sẽ quên sau một thời gian. Nhưng khi bị bắt nạt trên mạng hoặc trong cộng đồng thì nỗi ám ảnh về việc bị bắt nạt ngày càng gia tăng và nhiều trẻ em cảm thấy không có lối thoát. Khi bị chia sẻ các clip về bạo hành, bắt nạt, nhiều trẻ em đã không dám quay lại trường học và khó khăn trong việc hoà nhập cộng đồng.
Theo đại biểu trẻ em tỉnh Đồng Nai, các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị xã hội cần thực hiện tốt hơn vai trò nhằm đảm bảo cho trẻ em được tương tác an toàn, lành mạnh và sáng tạo trên không gian mạng. Trong đó, chú trọng vào các giải pháp như: Quốc hội tăng cường hoạt động giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật liên quan tới vấn để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng; Chính phủ ban hành quy định yêu cầu các hiệp hội, tổ chức có trách nhiệm thực hiện các biện pháp kĩ thuật và nghiệp vụ để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng; Bộ Thông tin truyền thông tăng cường quản lý, kiểm tra và lọc các nội dung mang tính chất tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến trẻ em khỏi các nền tảng số; sử dụng các công cụ kiểm soát để giới hạn trẻ em truy cập vào những nội dung không thích hợp. …
Bên cạnh đó, Bộ Giáo Dục và Đào tạo cần phối hợp với Bộ Thông Tin và Truyền Thông, Hội đồng Đội các cấp để giáo dục kỹ năng xử lý tình huống trên mạng xã hội, để trẻ tự nhận biết và xử lý đối với những hành vi tiêu cực. Phải để trẻ tự hiểu và biết né tránh những thông tin những trang mạng tiêu cực, suy đồi về đạo đức và lối sống cũng như biết tìm hiểu và học hỏi từ những trang thông tin chính thống và tích cực,…
Ngoài ra, tại Phiên thảo luận giả định, một số đại biểu trẻ em đã giơ biển phát biểu tranh luận sôi nổi và đề xuất nhiều giải pháp cụ thể đối với các nội dung được bàn thảo.
Cũng tại Phiên họp giả định, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội giả định Lê Quang Vinh, Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em lần thứ nhất đã tiến hành biểu quyết thông qua Nghị quyết về tăng cường thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại, bạo lực, tai nạn, thương tích trẻ em, bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng.
Bế mạc Phiên họp giả định, Chủ tịch “Quốc hội trẻ em” giả định Đặng Cát Tiên nêu rõ, Phiên họp thứ I – Quốc hội trẻ em đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra. Điểm lại những kết quả của Phiên họp, Chủ tịch quốc hội trẻ em giả định cho biết, Quốc hội trẻ em đã nghe báo cáo kết quả lấy ý kiến cử tri trẻ em về nội dung “Bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng” và “Phòng, chống tai nạn thương tích, bạo lực, xâm hại trẻ em”; Quốc hội đã thảo luận, đưa ra nhiều giải pháp thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em, bảo vệ trẻ em.
Chủ tịch Quốc hội trẻ em giả định yêu cầu các cơ quan hữu quan, các cấp các ngành tiếp tục triển khai đồng bộ, kịp thời, toàn diện các chủ trương, nhiệm vụ, giải pháp theo các mục tiêu đã đề ra trong công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Đề nghị các đại biểu Quốc hội trẻ em sớm báo cáo cử tri trẻ em cả nước kết quả phiên họp, thường xuyên giữ mối liên hệ chặt chẽ, lắng nghe, phản ánh trung thực ý kiến và nguyện vọng của cử tri, động viên nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tích cực giám sát việc tổ chức thi hành Hiến pháp, pháp luật quy định về vấn đề bảo vệ trẻ em và Nghị quyết “Bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng” và “Phòng, chống tai nạn thương tích, bạo lực, xâm hại trẻ em”.
Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Văn phòng Quốc hội tổ chức. Đây là hoạt động có ý nghĩa nhằm thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề liên quan đến trẻ em, tạo điều kiện để trẻ em phát huy năng lực, kỹ năng trình bày ý kiến, quan điểm, nhận thức và tham gia vào quá trình ra quyết định về các vấn đề liên quan đến trẻ em.
Thông qua hoạt động giúp các em thiếu nhi được trải nghiệm, tìm hiểu bộ máy cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất là Quốc hội, tiếp tục khẳng định sự quan tâm của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội đối với công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, phát huy vai trò của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em.
Phiên họp giả định được tiến hành theo đúng quy trình, cách thức tổ chức như một phiên họp chính thức của Quốc hội. Theo đó, tại Phiên họp giả định, đại biểu trẻ em được đóng vai, giả định mình được là đại biểu Quốc hội tham gia Phiên họp của Quốc hội để thảo luận về 02 chủ đề:: Bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng và phòng, chống tai nạn thương tích, bạo lực, xâm hại trẻ em.
Trước đó, để chuẩn bị cho phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em” lần thứ I – năm 2023, Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương cũng đã xây dựng bộ câu hỏi và khảo sát ý kiến của trẻ em về hai chủ đề của phiên họp. Đây đều là vấn đề đang rất được quan tâm và “sát sườn” với trẻ em. Với vai trò đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em, Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương đã tiếp nhận nhiều thông tin từ các đoàn giám sát cũng như lắng nghe trực tiếp các em về các vấn đề trẻ em quan tâm. Trong đó, xâm hại trẻ em, tai nạn thương tích ở trẻ em hay cách thức để trẻ em khai thác được những điểm tích cực, tránh xa tiêu cực trên không gian mạng… là những vấn đề nổi bật nhất trong thời gian qua.
Một số hình ảnh tại Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em lần thứ nhất:
Liên kết mạng xã hội